สรุปแนวคิด—ส่งน้ำให้ “ตรงราก ตรงเวลา ตรงปริมาณ” ด้วยท่อและหัวหยดที่ออกแบบแม่นยำ ควบคุมด้วยเซ็นเซอร์และซอฟต์แวร์ ลดการสูญเสียน้ำและเพิ่มคุณภาพผลผลิต
มากกว่าการพ่นฝอย/ร่องน้ำ 30–60%
เพราะความชื้นดินคงที่และปุ๋ยเข้มข้นเหมาะสม
ด้วยวาล์วอัตโนมัติและตารางรดน้ำ/ให้ปุ๋ย
1) หลักการทำงาน
องค์ประกอบหลัก
- แหล่งน้ำ + ปั๊ม ควบคุมแรงดันให้คงที่
- ชุดกรอง (ตะแกรง/สักกะส) ป้องกันหัวหยดอุดตัน
- ท่อเมน / ท่อย่อย กระจายแรงดันอย่างทั่วถึง
- หัวหยด (PC/Non‑PC) จ่ายน้ำตามอัตราที่กำหนด
- เฟอร์ทิไกชัน ถัง/เวนจูรีผสมปุ๋ยเข้าระบบ
- เซ็นเซอร์ + คอนโทรลเลอร์ คุมตารางให้น้ำ/ปุ๋ย
จุดเด่นเชิงเทคนิค
- จ่ายน้ำเฉพาะโซนราก → ลดการระเหยและวัชพืช
- ทำงานร่วมกับ soil moisture / EC / pH แบบเรียลไทม์
- ปรับอัตราให้น้ำตามอากาศ (ET0) และระยะพืช
2) การออกแบบระบบเบื้องต้น (คำนวณง่ายใช้งานจริง)
- กำหนดพืชและระยะปลูก: เช่น มะเขือเทศ ระยะ 40×100 ซม.
- เลือกหัวหยด: 2 ลิตร/ชม./จุด (2 LPH) วาง 1–2 หัว/ต้น
- คำนวณอัตราการไหลรวม: ต้น 1 ไร่ (~4,000 ต้น) × 2 LPH ≈ 8,000 LPH
- กำหนดแรงดันทำงาน: 1.0–1.5 บาร์ (ขึ้นกับหัวหยด/ความยาวท่อ)
- เลือกปั๊มและท่อ: ให้รองรับ Q รวม + เผื่อสูญเสียแรงดัน (~15–20%)
- ตารางให้น้ำ: แบ่ง 2–3 ครั้ง/วัน ครั้งละ 15–25 นาที (ปรับตามเซ็นเซอร์)
เคล็ดลับ: ใช้หัวหยดแบบ pressure‑compensating (PC) เมื่อมีความต่างระดับ/ท่อยาว เพื่อให้อัตราการไหลเท่ากันทั้งแปลง
3) การประยุกต์ของอิสราเอล
ทะเลทราย Negev → แปลงพืชคุณภาพ
แม้ฝนน้อยและดินมีเกลือสะสม แต่ด้วยน้ำหยด + เซ็นเซอร์ EC/pH + ปุ๋ยแม่นยำ ทำให้ควบคุมโซนรากให้เหมาะสม ลดการสะสมเกลือ และดันคุณภาพผลผลิตสม่ำเสมอ
โรงเรือนอัจฉริยะ
ติดตั้งวาล์วไฟฟ้า, ตัววัดสภาพอากาศ, กล้อง/IoT ส่งข้อมูลขึ้นคลาวด์ วิเคราะห์ด้วย AI เพื่อปรับเวลารดน้ำ ปริมาณปุ๋ย และการระบายอากาศแบบอัตโนมัติ
4) ขั้นตอนติดตั้งสำหรับแปลงขนาดเล็ก (ทำเองได้)
- เตรียมแหล่งน้ำ + ปั๊มบูสเตอร์ 1–1.5 บาร์ และชุดกรอง 120 mesh
- ปูท่อเมน PE 25–32 มม. ต่อเข้าท่อย่อย 16 มม. ด้วยตัวล็อกกันรั่ว
- เจาะเสียบหัวหยด 1–2 หัว/ต้น ตามขนาดพืชและสภาพดิน
- ติดวาล์วแบ่งโซน (โซนละ 200–400 ต้น) เพื่อคุมแรงดันสม่ำเสมอ
- วางถังปุ๋ย + เวนจูรี สำหรับให้ปุ๋ยพร้อมรดน้ำ (fertigation)
- ทดสอบแรงดัน/อัตราการไหล ปรับเวลาให้น้ำจากเซ็นเซอร์ความชื้นดิน
5) การบำรุงรักษา & ปัญหาที่พบบ่อย
ดูแลง่าย ๆ
- ล้างไส้กรองทุก 1–2 สัปดาห์ (ถ้าน้ำขุ่น ให้ถี่ขึ้น)
- ฟลัชปลายท่อทุกเดือน เพื่อล้างตะกอน
- ตรวจแรงดันที่ท้ายแปลง หากตกมากให้เพิ่มขนาดท่อ/แบ่งโซน
อาการ/สาเหตุ/วิธีแก้
- หัวหยดอุดตัน: กรองละเอียดขึ้น + กรดอ่อนล้างระบบ
- ต้นปลายแปลงโตช้า: แรงดันตก → เพิ่มเส้นท่อ/ใช้หัว PC
- เกลือสะสม: สลับให้น้ำยาวขึ้นเป็นช่วง ๆ เพื่อชะล้าง
6) แนวทางลงทุน (ประมาณการหยาบเพื่อวางแผน)
- ระบบพื้นฐานสำหรับ 1 ไร่: ปั๊ม + กรอง + ท่อ + หัวหยด + วาล์ว แบ่งโซน
- เพิ่มงบหากติดตั้งเซ็นเซอร์ความชื้น/EC/pH และคอนโทรลเลอร์อัตโนมัติ
- คืนทุนมาจาก: ประหยัดน้ำ/ปุ๋ย, ลดแรงงาน, เพิ่มคุณภาพและสม่ำเสมอ
*ตัวเลขจริงขึ้นกับยี่ห้ออุปกรณ์ ระยะปลูก และภูมิอากาศ
FAQ
ถาม: ดินทรายเหมาะไหม?
ตอบ: เหมาะมาก เพราะน้ำซึมเร็ว น้ำหยดช่วยคุมปริมาณและความถี่ได้ละเอียด
ถาม: ใช้กับผักกินใบในโรงเรือนได้ไหม?
ตอบ: ได้ และควบคุมปุ๋ยผ่าน fertigation ให้รสชาติดี ใบสวยสม่ำเสมอ
ถาม: ต้องมีอินเทอร์เน็ตไหม?
ตอบ: ถ้าต้องการบันทึกข้อมูล/สั่งงานทางไกลควรมี แต่ระบบพื้นฐานทำงานออฟไลน์ได้
เผยแพร่เพื่อการศึกษาและใช้งานจริง: ปรับพารามิเตอร์ให้เหมาะกับชนิดพืช ดิน น้ำ และสภาพอากาศของพื้นที่คุณ

