การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์อย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เมล็ดพันธุ์สามารถงอกได้ดีเมื่อถึงเวลาปลูก เทคนิคที่เหมาะสมจะช่วยป้องกันความชื้น เชื้อรา และการเสื่อมสภาพของเมล็ดพันธุ์
1. ปัจจัยที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานของเมล็ดพันธุ์
เมล็ดพันธุ์สามารถคงสภาพดีได้หากเก็บรักษาในสภาวะที่เหมาะสม โดยปัจจัยที่มีผลต่อการเสื่อมสภาพของเมล็ด ได้แก่:
- อุณหภูมิ: ควรเก็บในที่เย็น อุณหภูมิที่เหมาะสมอยู่ที่ 5-15°C
- ความชื้น: ควรเก็บเมล็ดพันธุ์ในที่แห้ง ความชื้นไม่เกิน 10-15%
- การสัมผัสอากาศ: ควรใช้ภาชนะปิดสนิทเพื่อป้องกันออกซิเจนทำให้เมล็ดเสื่อมสภาพ
- แสงแดด: แสงสามารถทำให้เมล็ดร้อนและลดอายุการเก็บรักษา
2. วิธีเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ให้มีอายุยาว
มีหลายวิธีที่ช่วยให้เมล็ดพันธุ์อยู่ได้นานขึ้น โดยสามารถเลือกใช้ตามสภาพแวดล้อมและอุปกรณ์ที่มี
- เก็บในขวดแก้วปิดสนิท: ป้องกันความชื้นและอากาศเข้า
- ใช้ซองกระดาษ: เหมาะกับการเก็บเมล็ดพันธุ์ในระยะสั้น
- ถุงสุญญากาศ: ลดปริมาณออกซิเจน ช่วยให้เมล็ดอยู่ได้นาน
- เก็บในตู้เย็น: ลดอุณหภูมิและยืดอายุการเก็บรักษา
3. การทดสอบอัตราการงอก
ก่อนนำเมล็ดพันธุ์ไปปลูก ควรทดสอบอัตราการงอกเพื่อให้แน่ใจว่าเมล็ดยังสามารถใช้ได้ วิธีที่นิยม ได้แก่:
- นำเมล็ด 10-20 เมล็ดไปแช่น้ำ หากเมล็ดลอยขึ้นมาส่วนใหญ่มักจะเสื่อมสภาพ
- นำเมล็ดไปเพาะในผ้าชื้นหรือกระดาษทิชชู่ แล้วดูอัตราการงอกภายใน 5-7 วัน
การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์อย่างเหมาะสมช่วยให้เมล็ดมีอายุยืนและมีอัตราการงอกสูง ควรเก็บในที่เย็น แห้ง และป้องกันอากาศเข้าเพื่อให้สามารถนำมาใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพในอนาคต
